Trung thu tựng bé quà gì? ==> Bấm vào đây
(Soidiemchontruong.com) Văn mẫu lớp
10: Phân tích vẻ đẹp thiên nhiên và vẻ đẹp tâm hồn trong bài Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi (Hoặc: Nêu
cảm nghĩ về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài Cảnh ngày hè).
Bài làm:
A.
Mở bài:
- Cảnh
ngày hè – bài 43 nằm trong mục Bảo
kính cảnh giới (Gương báu răn mình), nhưng bài thơ không nặng về giáo huấn,
khuyên răn, triết lí mà lại thể hiện cảm xúc tinh tế của tâm hồn Nguyễn Trãi
trước thiên nhiên và cuộc sống.
B.
Thân bài:
a.
Vẻ đẹp thiên
nhiên, cuộc sống của ngày hè
- Nguyễn Trãi là nhà thơ của thiên nhiên.
Ông đến với thiên nhiên trong mọi hoàn cảnh, mọi tư thế…Cảnh ngày hè cho thấy sự giao cảm tinh tế của hồn thơ Ức Trai với
thiên nhiên tạo vật. Thật hiếm hoi và có phần đặc biệt khi ta gặp trong thơ ông
một hoàn cảnh:
Rồi, hóng mát thuở ngày trường,
+ Thời gian rảnh rỗi, tâm hồn thư thái,
thanh thản, khí trời mát mẻ trong lành…Một ngày như thế trong đời Nguyễn Trãi
không nhiêu. Ông là người thân không nhàn mà tâm cũng không nhàn. Cả cuộc đời
ông luôn mang trong mình nỗi lòng canh cánh lo cho dân, cho nước. Ông không có
một phút thảnh thơi, vui thú cho riêng mình.
+
Hiện ra trước mắt người đọc là một bức tranh mùa hè sinh động, đầy sức
sống:
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương
Lao xao chợ cá làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.
Bức
tranh được tạo nên bởi sự kết hợp hài hòa giữa đường nét, màu sắc, hương sắc,
âm thanh, con người và cảnh vật: màu lục của lá hòe làm nổi bật màu đỏ của hoa
thạch lựu, thêm vào đó là mùi hương thơm ngát của hoa sen. Cách ngắt nhịp 3/4
không theo nhịp 4/3 của thơ Đường luật làm nổi bật hơn cảnh ngày hè:
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trì / đã tiễn mùi hương.
Tiếng “lao xao chợ cá” – đặc trưng của làng
chài hòa cùng tiếng ve kêu inh ỏi – âm thanh đặc trưng của mùa hè càng làm bức
tranh thêm sống động.
-> Từ láy “lao xao” kết hợp với nghệ
thuật đảo ngữ khiến ta cảm nhận rõ sự
giao cảm tinh tế, hài hòa của hồn thơ Nguyễn Trãi với thiên nhiên. Ông cảm nhận
thiên nhiên bằng mọi cảm giác có thể: từ thị giác sang khứu giác, thính giác và
cả sự liên tưởng.
+ Cảnh vật ngày hè lúc này hiện lên vào cái
giờ khắc của ngày tàn: cuối ngày (lầu tịch dương – mặt trời sắp lặn). Nhưng sự
sống không dừng lại, mà dường như còn mạnh mẽ hơn. Tác giả sử dụng các động từ
mạnh “đùn đùn”, “giương”, “phun”, “tiễn” như càng tô đậm thêm sự trỗi dậy của
thiên nhiên, thiên nhiên đang căng tràn nhựa sống, đang vươn lên hết lớp này
đến lớp khác.
ð
Qua bức tranh
thiên nhiên sinh động, đầy sức sống, chúng ta thấy được sự giao cảm mạnh mẽ,
đầy tinh tế của Nguyễn Trãi đối với cảnh vật. Tất cả đều có cội nguồn sâu xa từ
tấm lòng thiết tha yêu đời, yêu cuộc sống của tác giả.
b.
Vẻ đẹp tâm
hồn nhà thơ
-
Nguyễn Trãi hết
mực yêu thiên nhiên, nhưng trên hết đối với ông vẫn là tấm lòng tha thiết với
con người, với dân, với nước. Mặc dù Cảnh
ngày hè được sáng tác vào khoảng thời gian ông đã cáo quan về quê sống, đã
hoàn toàn xa lánh chốn quan trường đầy bon chen, vụ lợi, nhưng tâm trí ông lúc
nào cũng lo nghĩ về dân, về nước:
Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương.
-
Nhìn cảnh sống
của dân, đặc biệt là người lao động làng chài được yên vui, no đủ, Nguyễn Trãi
ước có được chiếc đàn của vua Thuấn để gảy khúc Nam phong ngợi ca phong cảnh.
-
Câu kết của bài
thơ gồm sáu chữ ngắn gọn, thể hiện sự dồn nén cảm xúc của cả bài. Nguyễn Trãi
mong cho dân được ấm no, hạnh phúc : “dân giàu đủ”. Nhưng đó phải là hạnh phúc
cho tất cả mọi người, mọi nơi: “khắp đòi phương”.
C.
Kết bài:
Bài thơ Đường luật thể thất ngôn xen lục
ngôn thể hiện rõ vẻ đẹp trong tâm hồn Nguyễn Trãi. Một con người giàu lòng yêu
thiên nhiên, yêu đất nước. Lí tường “Dân giàu, đủ khắp đòi phương” của Nguyễn
Trãi đến hôn nay vẫn còn nguyên giá trị. Chúng ta là thế hệ tương lai của đất
nước cần phải bồi dưỡng thêm cho tâm hồn mình tình yêu quê hương, đất nước như
Ức Trai, để góp phần xây dựng tổ quốc, làm cho “dân giàu, nước mạnh, xã hội
công bằng và văn minh”.
Lớp 10, Văn mẫu, Lớp 10, Ngữ văn, Ngữ văn 10, Ngữ văn THPT, Kiến thức, Kiến thức THPT, Văn mẫu,
Liên quan (Soidiemchontruong.com)
Tải SKKN-Tài liệu
Trung thu tặng bé quà gì? ==> bấm vào đây
0 nhận xét Blogger 0 Facebook
Đăng nhận xét